De snelle ontwikkelingen op het gebied van AI en de continue groei van video-streaming zorgen ervoor dat verduurzaming van datacenters de komende jaren volop in de schijnwerpers zal staan. Maar wat zijn de grootste uitdagingen, en welke ontwikkelingen hebben de meeste impact op verduurzaming? Het Amerikaanse online vakblad DataCenter Knowledge zette ze op een rij. Een samenvatting van de belangrijkste conclusies.
1. De ontwikkelingen met de meeste impact op de energie-efficiency van datacenters
A. Innovatieve koelsystemen
Een van de veelbelovende ontwikkelingen op het gebied van energie-efficiëntie in datacenters, is het uitrollen van innovatieve vloeistofkoelingsoplossingen. Dan Thompson, hoofdanalist voor onderzoek naar Datacenters bij S&P Global Market Intelligence laat weten dat alle grote aanbieders recentelijk nieuwe initiatieven hebben aangekondigd op dit gebied. Nieuwe, slimme koelsystemen kunnen de totale energiebehoefte van datacenters verlagen en zo hun ecologische voetafdruk verkleinen. Tegelijkertijd bevinden de technische innovaties zich nog in de vroege fase, benadrukt Thompson.
B. AI-toepassingen efficiënter maken
Een andere ontwikkeling met een potentiële grote impact is het slimmer inrichten van AI-toepassingen zodat ze minder energie verbruiken. McKinsey-experts Arjita Bhan en Raman Sharma zijn van mening dat het optimaliseren van AI-operaties cruciaal is om te voorkomen dat de energievraag van datacenters uit de hand loopt. Ze wijzen op de snelle toename van het gebruik van AI-technologieën die zwaardere servers nodig hebben en dus ook meer stroom zullen verbruiken. Wanneer de AI-toepassingen slimmer worden ingericht en minder energie vragen, kan dat negatieve effect (deels) worden ondervangen.
C. Tech-reuzen fungeren als innovatie-aanjagers
Grote technologiebedrijven zoals Google, Amazon, Microsoft en Meta spelen een leidende rol bij de verduurzaming van datacenters. Deze bedrijven besteden overigens niet alleen aandacht (en geld) aan het verlagen van de energieconsumptie van hun datacenters en (cloud-)toepassingen, maar ook aan waterbeheer en andere milieukwesties. Zij pakken een voortrekkersrol en kunnen zo innovaties aanjagen en kleinere bedrijven inspireren om vergelijkbare duurzame initiatieven te omarmen.
D. Regelgeving vormt stimulans voor verduurzaming
Sociale druk en overheidsreguleringen stimuleren investeringen in duurzame(re) datacenters. Een voorbeeld hiervan is te vinden in Singapore. De overheid in dat land staat de bouw van nieuwe datacenters alleen toe onder strikte duurzaamheidscriteria. De Europese Commissie voerde een (vrijwillige) gedragscode in voor datacenters en werkt aan regelgeving waarmee de energie-efficiëntie van Europese datacenters beter kan worden beoordeeld.
2. De grootste uitdagingen voor datacenters die willen verduurzamen
A. Gebrek aan transparantie rondom waterverbruik
Een van de grootste uitdagingen blijft de transparantie rondom het waterverbruik van datacenters. Met name buiten de EU worden watergebruiksdiscussies en -vergunningen regelmatig onder schuilnamen uitgevoerd, waardoor het moeilijk is om erachter te komen welke bedrijven waterrechten hebben gekocht en voor hoeveel. Dit gebrek aan transparantie belemmert het publieke inzicht in het waterbeheer van datacenters.
B. Afhankelijk van vervuilende (fossiele) energieproductie
Een andere grote uitdaging is de afhankelijkheid van vervuilende energieproductie. Ondanks de inspanningen om datacenters waar mogelijk te laten draaien op hernieuwbare energie, kunnen hyperscalers (de grootste datacenters) niet snel genoeg uit voldoende ‘groene energiebronnen’ putten om in hun groeiende energiebehoeften bij te voorzien. Dit leidt ertoe dat energiebedrijven de sluiting van vervuilende energiebronnen uitstellen of zelfs het bouwen van nieuwe fossiele energiecentrales overwegen.
C. Toenemende energievraag ‘edge computing’
De energiebehoeften van edge computing zullen de komende jaren sterk toenemen. Met edge-computing kunnen apparaten die ver van het hoofdnetwerk staan gegevens verwerken op de plek waar ze zich bevinden, in plaats van dat alles naar een groot, centraal datacenter moet worden gestuurd. De verwerking gebeurt door het apparaat zelf of door een lokale server in de buurt. Alleen de data waarvoor dat noodzakelijk is wordt naar het centrale datacenter gestuurd. Deze aanpak zorgt voor een snellere verwerking en minder vertragingen. Carsten Baumann van Schneider Electric voorspelt dat tegen 2030 de gecombineerde energiebehoeften van alle edge-toepassingen groter zullen zijn dan die van de hyperscalers. Dit vraagt volgens hem om duurzame maatregelen die rekening houden met het veranderende datacenter-landschap. Digitale tools zoals DCIM-software (datacenter infrastructure management) zijn essentieel om edge-datacenters duurzaam te kunnen aten werken.
Samenvattend
De toekomst van datacenters hangt nauw samen met het vermogen om ze te verduurzamen. Innovaties in vloeistofkoeling en AI, een voortrekkersrol van grote technologiebedrijven, effectieve regelgeving, wereldwijde transparantie en integratie van hernieuwbare energie zijn cruciaal. Tegelijkertijd blijft de datacentersector zich geconfronteerd zien met de nodige uitdagingen, zoals de afhankelijkheid van fossiele energie (door een overbelast stroomnetwerk) en de groeiende energiebehoefte van edge computing. Door deze uitdagingen aan te pakken, kan de industrie haar groene ambities realiseren en een duurzamere toekomst creëren.
