In het position paper ‘Nederland koploper duurzaam digitaal’ benadrukt de NCDD dat digitalisering enerzijds een sleutelrol speelt bij het verduurzamen van de samenleving, maar dat digitale technologie daardoor zelf juist een groeiende negatieve impact heeft op mens, milieu en klimaat. De coalitie geeft een waarschuwing af, ondanks de constatering dat meer dataverkeer tot nu toe niet heeft geleid tot een evenredige groei van het energieverbruik. ‘Als de voorspellingen over de exponentiële groei van dataverkeer kloppen, en de beloofde efficiëntieslag door compactere en energiezuinigere ICT niet plaatsvindt, gaat dit zeker veranderen.’
Meer elektriciteit nodig
De NCDD is een publiek-private samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven, onderwijs, wetenschap en maatschappelijke organisaties. Het belangrijkste doel van de coalitie is het benoemen van duurzaamheidsknelpunten rondom digitalisering en het aandragen van oplossingen hiervoor. In het position paper brengt de organisatie de belangrijkste knelpunten en risico’s in kaart met betrekking tot de groeiende milieu-impact van het digitale systeem in Nederland. Zo is de sterk groeiende digitale economie volledig afhankelijk van de beschikbaarheid van elektriciteit. De productie van stroom heeft nadelige effecten op milieu en klimaat, zoals de uitstoot van CO2. Dat geldt volgens de coalitie ook bij een toename van duurzame(re) stroomproductie.
Schaarse grondstoffen
De NCDD wijst er daarnaast op dat het digitale systeem geen landsgrenzen kent als het gaat om nadelige impact op mens en milieu. Maatregelen in Nederland hebben een beperkte impact, bijvoorbeeld omdat hier bijna geen grondstoffen worden gedolven of hardware wordt geproduceerd. Het digitale systeem is afhankelijk van ruimte, energie, water en andere schaarse grondstoffen. Snel toenemend datagebruik betekent dat er ook een grotere vraag ontstaat naar deze productiemiddelen. En dat heeft volgens de coalitie gevolgen voor mens en milieu. Zo zijn bijvoorbeeld de grondstoffen om hardware mee te kunnen produceren niet alleen schaars, maar heeft de delving ervan ook een negatieve milieu-impact buiten Nederland. ‘Bovendien vindt dit soms plaats in landen waar de arbeidsomstandigheden slecht zijn’, stelt de NCDD.
Efficiëntere data
In het position paper oppert de NCDD concrete aanbevelingen en oplossingen voor duurzamere digitalisering; efficiëntere vormen van dataopslag, dataverwerking en datatransport zijn hiervoor onmisbaar. De coalitie stelt voor om bij het bedenken en implementeren van oplossingen en maatregelen voor duurzame digitalisering uit te gaan van 4 perspectieven binnen het Nederlandse digitale speelveld:
- Het digitale systeem zelf
- De IT-eindgebruiker
- De relatie tussen energiesystemen en het digitale systeem
- Zes overkoepelende randvoorwaarden
Gevoel voor urgentie
Gekeken naar het perspectief van het digitale systeem zelf, ligt de oplossing vooral bij initiatieven en innovaties van binnenuit, meent de NCDD. Ook IT-eindgebruikers moeten in eerste instantie zelf de handschoen oppakken als het gaat om digitale verduurzaming in hun eigen omgeving.
Voor wat betreft de relatie tussen energie-systemen en het digitale systeem signaleert de NCDD dat in de energiesector momenteel al veel gevoel voor urgentie bestaat rondom het faciliteren van een duurzamer digitaal systeem. De NCDD ziet bijvoorbeeld coalities ontstaan die innovaties en sleuteltechnologieën initiëren en uitrollen in verschillende sectoren. Daarnaast is er sprake van technologische innovaties – hardware en software – die de integratie tussen energiesystemen en het digitale systeem verbeteren en de efficiency vergroten.
Randvoorwaarden
In het vierde perspectief formuleert de NCDD overkoepelende randvoorwaarden om het digitale systeem in heel Nederland te kunnen verduurzamen, zoals duidelijke wet-regelgeving en voldoende awareness, skills, kennis en innovatie.
Nederland kan zijn koppositie in duurzame digitalisering volgens het rapport alleen maar behouden door te focussen en scherpe keuzes te maken, vanuit een breed stakeholders-veld, waarbij de lijnen kort zijn.
